Kỹ thuật úm gà sẽ ảnh hưởng đến số lượng gà con sau quá trình úm gà. Nếu chúng ta thực hiện các kỹ thuật úm hiệu quả thì khả năng sống sót của gà con sẽ cao hơn. Ngược lại nếu chúng ta không biết thiết kế lồng úm hay điều chỉnh nhiệt độ phù hợp thì có khả năng gà con sẽ bị ngạt từ trong trứng hoặc là khi nở ra khả năng sống sót không cao. Hệ tiêu hóa thức ăn của gà con còn rất non nớt, do đó, người chăn nuôi phải biết cách sử dụng loại thức ăn nào phù hợp với số ngày tuổi của gà.
Úm gà là bước quan trọng trong quá trình chăn nuôi gà
Trong chăn nuôi gà, úm gà là giai đoạn rất quan trọng có tính quyết định đến tỷ lệ sống và khả năng sinh trưởng của đàn gà ở những giai đoạn sau này. Úm gà con chính là hình thức nuôi gà con trong quây/chuồng nhằm đảm bảo điều kiện tốt nhất giúp gà khỏe mạnh, phát triển và tiện chăm sóc nuôi dưỡng.
Úm gà con (gà 1-28 ngày tuổi) là một khâu rất quan trọng trong quá trình chăn nuôi gà. Đây là giai đoạn ảnh hưởng đến năng suất và chất lượng của đàn gà sau này. Trong giai đoạn này, gà rất nhạy cảm với sự thay đổi của môi trường sống do thân nhiệt chưa ổn định; chức năng của nhiều cơ quan chưa hoàn thiện, sức đề kháng còn yếu, trong khi đó tốc độ sinh trưởng lại nhanh. Vì vậy, để chăn nuôi gà đạt hiệu quả cao, bà con chăn nuôi cần thực hiện tốt quy trình úm gà.
Công tác chuẩn bị và các kỹ thuật úm gà hiệu quả
Chuẩn bị chuồng trại úm gà
Có thể sử dụng chuồng úm chuyên dụng hoặc quây một góc chuồng nuôi để úm gà con. Rửa sạch nền chuồng, sát trùng chuồng trại và các dụng cụ cần sử dụng: cót quây, máng ăn, máng uống, đèn sưởi, chất độn chuồng… để tiêu diệt mầm bệnh còn tồn tại ở lứa nuôi trước, tránh lây lan sang lứa nuôi mới.
Dùng cót cao 45 – 60cm làm tấm quây với đường kính vòng quây khoảng 2 – 4m tuỳ theo số lượng gà định úm. Nền quây úm có lớp độn chuồng bằng trấu, mùn cưa hoặc rơm rạ… dày khoảng 10-15cm. Sắp xếp máng ăn, máng uống theo hàng và đầy đủ số lượng, chuẩn bị sẵn nước trong máng trước khi cho gà vào quây úm.
Máng ăn: giai đoạn gà nhỏ có thể dùng khay, mẹt kích thước 50 x 50cm, mật độ 50gà/khay. Sau 1 tuần có thể thay thế bằng máng tròn hoặc máng dài bằng cách rút dần khay ăn ra. Máng uống: giai đoạn úm cho uống bằng máng galon loại 2lit.
Dụng cụ sưởi: đây là phần rất quan trọng nó quyết định rất lớn tới thành công của giai đoạn này, thông thường sử dụng bóng điện hồng ngoại, sợi đốt có công suất phù hợp để sưởi ấm cho gà, ví dụ với quy mô 1000 gà có thể sử dụng 5 – 10 bóng hồng ngoại công suất 250W tùy thuộc và thời gian úm là vào mùa đông hay mùa hè. Nên bật đèn sưởi trước khi chuyển gà vào quây úm để làm ấm quây úm.
Lựa chọn gà giống tốt, khỏe mạnh
Để chăn nuôi đạt hiệu quả cao, bà con cần phải chú ý đến khâu chọn giống. Mua con giống ở những cơ sở sản xuất giống uy tín, có đầy đủ giấy kiểm dịch của cơ quan thú y. Chọn những con gà khỏe mạnh, mắt sáng, lông bông, đi lại nhanh nhẹn, đàn gà có độ đồng đều cao về trọng lượng, màu lông…, không nên chọn những gà vẹo mỏ, hở rốn, bại chân, ướt lông … Đây cũng là một bước quan trọng trong các kỹ thuật úm gà hiệu quả.
Điều chỉnh nhiệt độ, ánh sáng úm gà
Tùy theo mùa vụ mà điều chỉnh nhiệt độ úm sao cho phù hợp, có thể theo dõi đàn gà để biết được nhiệt độ quây úm đã phù hợp hay chưa, quan sát nếu thấy gà tập trung gần sát bóng đèn là gà đang bị lạnh cần tăng nhiệt độ. Nếu thấy gà tản ra xung quanh, há mỏ và uống nhiều nước là gà đang quá nóng. Còn gà tập trung về một phía chuồng úm thì gà bị gió lùa. Gà đi lại bình thường ở tất cả khu vực của chuồng úm là nhiệt độ phù hợp. Để theo dõi nhiệt độ trong quây úm bà con có thể lắp đặt nhiệt kế và căn cứ vào đó để điều chỉnh nhiệt độ quây úm cho phù hợp với từng độ tuổi của gà:
- Gà 0-7 ngày tuổi là 31-320 C
- Gà 8-21 ngày tuổi là 28-300 C
- Gà 22-28 ngày tuổi là 22-280 C
Thời gian chiếu sáng rất quan trọng đối với gà con. Nếu sử dụng được nguồn chiếu sáng sẽ có tác dụng làm tăng đòi hỏi về thức ăn, kích thích cơ thể phát triển mà không làm giảm hiệu quả sử dụng thức ăn. Thời gian chiếu sáng phụ thuộc vào loại chuồng nuôi kín hay hở, mùa hè hay mùa đông, nên tận dụng ánh sáng tự nhiên để chiếu sáng cho gà. Nhu cầu chiếu sáng cho gà con như sau:
- Gà 1-3 ngày tuổi: 24h/ngày
- Gà 8-14 ngày tuổi: 12h/ngày
- Gà 4-7 ngày tuổi: 16h/ngày
- Gà 15-28 ngày tuổi: 8h/ngày
Chế độ chăm sóc và mật độ nuôi gà con
Gà con mới nhập về (1 ngày tuổi) sau khi thả vào quây phải cho uống nước ngay. Pha thêm đường Glucose, vitamin C, điện giải vào nước cho gà uống trong 2-3 giờ đầu tiên để chống stress và tăng sức đề kháng cho đàn gà. Sau đó bắt đầu cho gà ăn tự do.
Mật độ nuôi sẽ được giảm dần theo số tuần tuổi của gà. Để tránh chuồng úm quá chật ảnh hưởng đến quá trình sinh trưởng phát triển của gà con cần có mật độ nuôi phù hợp như sau:
- Tuần 1: 30 – 40 con/m2
- Tuần 3: 15 – 25 con/m2
- Tuần 2: 20 – 30 con/m2
- Tuần 4: 12 – 20 con/m2
Chuẩn bị thức ăn cho gà con
Gà con cần loại chất lượng cao, giàu dinh dưỡng nhưng phải dễ tiêu hóa. Nên cho gà ăn bằng thức ăn công nghiệp, loại cám hỗn hợp hoặc cám viên dành cho gà con, tỷ lệ protein thô từ 19 – 21%. Cho gà ăn nhiều lần trong ngày, mỗi lần một ít để thức ăn luôn mới, thơm ngon. Chế độ ăn này sẽ kích thích tính thèm ăn của gà. Mỗi lần cho ăn bà con cần lưu ý loại bỏ chất độn chuồng và phân gà lẫn trong cám cũ để đảm bảo vệ sinh.
Vệ sinh phòng bệnh cho gà con
luôn giữ cho chuồng trại sạch sẽ khô ráo, thoáng mát về mùa hè, ấm áp về mùa đông. Định kì phun sát trùng chuồng trại và dụng cụ chăn nuôi; thay chất độn chuồng, cọ rửa máng ăn, máng uống sạch sẽ. Sử dụng vacxin phòng bệnh cho gà trong giai đoạn úm theo lịch tham khảo sau:
- Gà 1 ngày tuổi: vacxin phòng bệnh Marek
- Gà 3-5 ngày tuổi: vacxin Lasota lần 1
- Gà 7 ngày tuổi: vacxin đậu gà.
- Gà 10 ngày tuổi: vacxin Gumboro lần 1
- Gà 21- 24 ngày tuổi: vacxin lasota lần 2; vacxin Gumboro lần 2.
