Bệnh marek là một căn bệnh có tính truyền nhiễm cao ở gà được lây qua đường hô hấp và ăn uống của chúng. Nguyên nhân là do các tổ chức lymphô tăng sinh đã hình thành nên các khối u ở những tế bào thần kinh ngoại biên ở gà. Các khối u này, nó có thể xuất hiện và lan rộng khắp nội tạng cũng như các bộ phận khác bên ngoài cơ thể của gà. Căn bệnh marek này đã xảy ra đầu tiên ở Hungary vào những năm 1907. Nó được phát hiện bởi nhà bệnh học Jozsef Marek. Mãi đến những năm 1978 thì nó mới chính thức có mặt ở nước ta. Vào thời điểm này ngành chăn nuôi của Việt Nam ta đang trên đà phát triển.
Bệnh ung thư ở gà (bệnh market)
Bệnh Marek được phát hiện lần đầu tiên trên thế giới vào năm 1907 bởi ông Marek người Hungari. Đây là một bệnh nguy hiểm ở gà do nhóm virus Herpes type B và là một ARN virus gây ra. Khi gà bị nhiễm virus sẽ có thời kỳ ủ bệnh dài trong khoảng 28 ngày và kéo dài đến 2 tháng sau đó. Bệnh marek ở gà là căn bệnh truyền nhiễm ở gà được gây ra bởi con virus Herpes type B. Nó xuất hiện ở nước ta vào năm 1978, được các chủ trại kêu. Với nhiều tên gọi khác nhau như bệnh bại liệt ở gà, ung thư gà, teo chân gà, gà có khối u…
Khi gà chọi mắc bệnh Marek có tỷ lệ chết cao lên tới 70 – 80%. Bệnh Marek ở gà chọi không lây sang người nên mọi người có thể yên tâm khi chăm sóc hay cho chúng ăn. Tính chất nguy hiểm của bệnh còn thể hiện ở chỗ là sau khi xâm nhập vào cơ thể gà. Virus này mãi tồn tại trong cơ thể và hiện nay vẫn chưa có được thuốc để điều trị căn bệnh này. Vì thế, việc nhận biết căn bệnh và các biện pháp phòng chống là vô cùng cần thiết cho mọi người trong cách nuôi gà chọi.
>> Xem thêm các thông tin khác ở chuyên mục các bệnh ở gia cầm.
Nguyên nhân gây ra bệnh
Căn bệnh này nguyên nhân chủ yếu đều do con vi khuẩn Herpes gây ra. Các nhà bệnh lý học gia cầm phân tách bệnh Marek. Virus gây ra bệnh Marek ở gà chọi là một loại ARN virus, có vỏ bọc và thường được chia làm 3 loại như sau: Serotype 1: Có độc lực cao và thay đổi, thường gây nên khối u. Serotype 2: Không gây khối u và xuất hiện ngoài tự nhiên. Serotype 3: Có độc lực thấp, không gây bệnh, chủ yếu trên gà tây
Đặc trưng của bệnh Marek là tăng sinh các tế bào lâm ba ngoại vi tạo thành các khối u trên các cơ quan như: gan, thành ruột, phổi…. Thời điểm dễ mắc bệnh nhất là thời kỳ đầu chăn nuôi khi mới nhập gà con từ cơ sở giống hoặc ấp nở từ máy ấp trứng. Bệnh lây truyền chủ yếu qua đường hô hấp và đường tiêu hóa nên tỷ lệ mắc bệnh khá cao. Gà chọi thường mắc bệnh sau 6 tuần tuổi, xảy ra chủ yếu ở độ tuổi 8 – 24 tuần tuổi. Nên mọi người nên lưu ý điều này trước khi trị bệnh cho gà. Ngoài gà ra, các loại thủy cầm như: cá; tôm…hay các loại chim cũng rất dễ mắc bệnh Marek.
Cách phòng bệnh Marek ở gà
Cách phòng bệnh Marek ở gà chọi khi bắt đầu chăn nuôi. Một số tài liệu có nói rằng virus Herpes có thể tồn tại ở môi trường ngoài tới 6 tháng. Và có thể đi xa trong không khí tới 1 km. Vì thế để phòng bệnh tốt cần có biện pháp để ngăn chặn sự lây lan của căn bệnh này. Bệnh Marek ở gà chọi khi đã phát hiện ra bệnh thì có thể nói là đã muộn để chữa trị. Bởi khi đó các khối u bên trong đã phát triển mạnh. Và có thể dẫn tới suy yếu một số bộ phận như: phổi, lá lách, gan….
Cần phải cách ly ngay gà bị bệnh với đàn khỏe mạnh càng xa càng tốt. Đối với những con gà đã chết hoặc sắp chết cần phải tiêu hủy ngay bằng cách đốt cháy bởi virus Herpes sẽ chết ở nhiệt độ trên 70 độ C. Không được đem chôn gà bị bệnh Marek vì virus gây bệnh có thể tồn tại trong nước, trong đất. Cần để chuồng trống trong thời gian nhất định giữa các lứa gà.
Nên sử dụng vôi bột, các chất khử trùng chuyên dụng để tiêu diệt mầm bệnh trước khi thả gà. Cần nuôi riêng rẽ các lứa gà khác nhau để tránh bệnh lây lan. Sử dụng vacxin Marek tiêm ngay cho gà con khi mới bắt đầu nuôi. Vacxin này có thể tiêm trứng đã ấp 18 – 19 ngày hoặc tiêm dưới da cho gà 1 ngày tuổi. Bệnh chưa có thuốc điều trị, mọi người nên chủ động phòng tránh cho gà chọi trước khi nó mắc phải bệnh.
